Στην Ελλάδα, όταν κάτι σπάει, ή το πετάμε ή προσπαθούμε να το επαναφέρουμε στην αρχική του μορφή φροντίζοντας να κρύψουμε επιμελώς τα σημάδια της κόλλας. Στην Ιαπωνία έχουν μία άλλη λογική. Βάζουν στην κόλλα χρυσό, ασήμι, χαλκό και προσπαθούν να φτιάξουν ένα καινούριο αισθητικά αντικείμενο. Αυτό που εμείς το βλέπουμε ως καταστροφή που θα επιφέρει αργά ή γρήγορα τον τερματισμό της λειτουργίας των πραγμάτων, αυτοί το αντιμετωπίζουν ως μία απλή αλλαγή. Θεωρούν τα σπασίματα και τις ρωγμές μέρος της ιστορίας των πραγμάτων και πιστεύουν ότι η ιστορία τους είναι αυτή που τους δίνει ομορφιά και αξία.
Ποτέ δεν ασπάστηκαν οι Ιάπωνες το δυτικό πρότυπο της τέλειας ομορφιάς. «Όταν ένα αντικείμενο ή μία έκφραση μπορεί να δημιουργήσει μέσα μας ένα αίσθημα χαλαρωτικής μελαγχολίας και πνευματικής ανάτασης, τότε αυτό το αντικείμενο είναι όμορφο, είναι wabi-sabi». Η αυθεντικότητα είναι αυτή που προσθέτει αισθητική αξία, και το αυθεντικό μπορεί να έχει και ελαττώματα και ατέλειες Σε τρεις αρχές βασίζεται η φιλοσοφία του Wabi-sabi: τίποτα δεν διαρκεί για πάντα, τίποτα δεν είναι τελειωμένο και τίποτα δεν είναι τέλειο.
Από αυτή τη φιλοσοφία γεννήθηκε η τεχνική του kintsugi, της επιδιόρθωσης δηλαδή αντικειμένων με τη χρήση πολύτιμων μετάλλων. Ο μύθος λέει ότι όλα ξεκίνησαν τον 15ο αιώνα, όταν ένας shogun, ο Ashikaga Yoshimasa, έστειλε ένα σπασμένο φλυτζάνι τζαγιού στην Κίνα για να του το επισκευάσουν. Τότε συνήθιζαν να δένουν τα σπασμένα κομμάτια με ένα είδος μεταλλικών συνδετήρων. Το αποτέλεσμα δεν άρεσε στον κυβερνήτη και άρχισε να αναζητά μία πιο καλαίσθητη λύση. Ένας γιαπωνέζος είχε την ιδέα να προσθέσει μέσα στο ρετσίνι, με το οποίο κόλλαγε συνήθως τα αντικείμενα, λίγη σκόνη χρυσού, ώστε να τονιστούν και να γίνουν πιο εντυπωσιακές οι ρωγμές. Η αρχή είχε γίνει…
Η τεχνική της αναγέννησης των πραγμάτων έγινε τόσο δημοφιλής στους ασιατικούς λαούς που οι άρχοντες της εποχής έσπαγαν επίτηδες φλυτζάνια και κούπες για να μεταμορφωθούν από τους τεχνίτες. Στην πορεία του χρόνου δημιουργήθηκαν πραγματικά αριστουργήματα και το kintsugi αναγνωρίστηκε ως τέχνη. Πρόσφατα έγιναν μάλιστα ειδικές εκθέσεις σε δύο από τα καλύτερα μουσεία του κόσμου, το Smithsonian και το Metropolitan. «Είναι σαν να παρεμβάλλεται μια απειροελάχιστη στιγμή free jazz κατά τη διάρκεια μιας φούγκας του Μπαχ», έγραψε κάποιος στο βιβλίο επισκεπτών.
Τώρα που προσπαθούμε οι περισσότεροι να μαζέψουμε τα κομμάτια μας, ίσως είναι ευκαιρία να υιοθετήσουμε το kintsugi ως φιλοσοφία και στάση ζωής. Αντί να αναπολούμε τις μέρες δόξας, να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε με αυτά που έχουμε στα χέρια μας κάτι καλύτερο, κάτι πιο όμορφο.
